این روزها، تنها با چند کلیک ساده می‌توانید پورتفولیو خود را طراحی کنید و با دیگران به اشتراک بگذارید. اما پیش از اوج گرفتن اینترنت، اوضاع جور دیگری بود. به عنوان مثال، اگر معماری می‌خواست که برای خود یک پورتفولیو معماری بسازد، مجبور بود که کارهایش را با دقت و ظرافت انتخاب کند، تصاویر لازم را با بهترین کیفیت چاپ نماید و در آخر، مجموعه‌ی دست‌ساز عظیم خود را از این مصاحبه به آن مصاحبه بکشاند. اما حالا که کارها اینقدر ساده‌تر شده است و تکنولوژی اینقدر پیشرفت کرده است، چطور باید پیش رفت؟ به زبان ساده‌تر، چطور می‌توانیم پورتفولیوی خود را در این اقیانوس سرخ و بیکران، از دیگر پورتفولیوها متمایز کنیم؟ ادوارد بوچس، برای ساخت پورتفولیو فرمول جذابی دارد. او که کارگردان، نویسنده‌ی خلاق، استاد بازاریابی و همزمان، استاد تبلیغات است، می‌گوید:
«منحصر به فرد باشید. تنها در این صورت است که می‌توانید محصولی منحصربه‌فرد را هم به بازار عرضه کنید.» بوچس اعتقاد دارد که هنوز و در میان این همه پیشرفت، فقط و فقط با به‌کارگیری چند نکته، می‌توان پورتفولیوهایی ناب و خلاقانه ساخت و کارها را با شیوه‌هایی منحصر به فرد پیش برد. اما این نکته‌های منحصربه‌فرد چه هستند؟ امروز، اینجا و در کنار شما، تلاش می‌کنیم که 10 نکته طلایی و اساسی در مسیر ساخت پورتفولیو های موفق را مرور کنیم. پس چه در پی اپلای تحصیلی هستید و چه می‌خواهید یک جایگاه شغلی خوب را به چنگ آورید، تا انتهای این مسیر، با ما همراه باشید.
1. در مسیر ساخت پورتفولیو موفق، اول فکر کنید
شتاب‌زده عمل نکنید. هول نشوید، و گمان نبرید که باید تمامی تجارب ریز و درشت زندگی‌تان را در پورتفولیو خود بگنجانید. اولین مرحله از ساخت و طراحی پورتفولیو موفق، فکر کردن است. در این مرحله باید تصمیم بگیرید و تکلیف خودتان را با مراحل مختلف زندگی حرفه‌ایتان مشخص کنید. ساده و سرراستش این است که هر پروژه کم‌اهمیت‌تر را به سادگی کنار بگذارید. منظورمان این است که باید کاملاً بیخیال هر پروژه و تجربه‌ای شوید که به اندازه‌ی کافی باعث افتخارتان نیستند. در عوض، تلاش کنید پروژه‌هایی را که انعکاس رویاهای آینده‌تان هستند، خوب بولد کنید.
از طرف دیگر، ما همیشه به شما توصیه کرده‌ایم (و باز هم توصیه می‌کنیم) که هدفتان از پذیرش تحصیلی یا مصاحبه شغلی را خوب بشناسید. می‌پرسید فایده‌ی انرژی گذاشتن بر روی تشخیص دقیق هدف هر مجموعه‌ی کاری یا آموزشی چیست؟ خواهید توانست پروژه‌هایی با بیشترین میزان ارتباط با هدف را تشخیص دهید. این یعنی، درست به وسط خال خواهید زد و بر چهره‌ی داور پورتفولیو یا کارفرمایتان، لبخندی از رضایت را حک خواهید کرد. چون آن‌ها را مجبور نکرده‌اید که برای پیدا کردن سرنخ‌های ارتباط مهارت‌ها شما با خودشان دنیایی از پروژه‌های بی‌ربط را زیر و رو کنند.
2. قوی‌ترین‌ها و برترین‌ها را برگزینید
به امید اپلای در رشته محبوب‌تان هستید؟ دوست دارید بالاخره و بعد از فراز و فرودهای فراوان، شغل رویایی‌تان را به چنگ بیاورید؟ در تمامی این حالات، باید میزان ریسک را به کمترین حالت خود برسانید. یعنی، باید بدانید و آگاه باشید که طراحی پورتفولیو، عرصه‌ای برای نمایش قوی‌ترین‌هاست. پس پروژه‌هایی با بیشترین نقد مثبت را در پورتفولیوی خود بگنجانید. زیباترین‌ها را برگزینید و قوی‌ترین‌ها را به جنگ رقبا بفرستید. ساده‌ترش کنیم! فضا باید آنقدر دراماتیک باشد که برای داور پورتفولیو شما انتخابی جز کلیک و دقت روی نمونه‌کارهایتان باقی نماند.
3. برای طراحی پورتفولیو، خلاقیت پیشه کنید
این بند از مقاله، با تمرکز بر روی فعالیت‌های حرفه‌ای معماران و متدهای معمارانه نوشته شده است.
احتمالاً پیش از این در مورد نقش خلاقیت در معماری، بسیار خوانده‌اید. معماری بستر مناسبی برای بروز، ظهور و تقویت متدهای مختلف تفکر خلاقانه و خارج از چارچوب است. قبلاً، در مقاله‌ای به نام «تفکر طراحی در معماری ؛ راهنمای جامع برای معماران» به بررسی جنبه‌های مختلف این موضوع پرداخته‌ایم. اما نکته‌ای که امروز می‌خواهیم به این آموزه‌ها بیفزاییم، ساده و سرراست است. گمان نکنید که مردم به دوز بالایی از ساده‌انگاری مبتلا هستند. تلاش کنید با پروژه‌هایتان، آن‌ها را به فکر کردن پیرامون جنبه‌های مختلف یک پروژه و راه‌حل یک مشکل وادار کنید.
4. اصل اساسی ساخت پورتفولیو: تنوع طلب باشید
زندگی حرفه‌ایتان عرصه‌ای از آزمون و خطاهای متعدد بوده است؟ تجارب کاری متعددی در بسیاری از زیرشاخه‌های معماری دارید؟ مطالعات زیادی در حوزه‌های گوناگون داشته‌اید؟ زمانی که به مسیر ساخت پورتفولیو می‌افتید، هیچ کدام از این‌ها را نادیده نگیرید.
قرار نیست که پورتفولیوی خود را به صحنه‌ای برای نمایش تک‌بُعدی بودن خودتان تبدیل کنید. پس تمامی تجارب متنوع زندگی کاری‌تان را با رعایت اصل دقت و صداقت در پورتفولیوی خود بازتاب دهید. داور کارتان باید دریابد که شما تا چه اندازه انعطاف‌پذیر هستید. از آن هم مهم‌تر اینکه، باید درک کند که ایده‌های خلاقانه‌تان در چه مراحلی از کار، فریادرس گروه خواهد شد.
5. در مورد تعداد پروژه‌های پورتفولیو مصمم باشید
بگذارید سری به تجارب خودمان در کانون معماران بزنیم. ما همواره، در مسیر طراحی و ساخت پورتفولیو معماری، به یک سوال مهم، مشترک و تاثیرگذار برخورده‌ایم (و احتمال می‌دهیم که در آینده نیز بربخوریم.). آن هم اینکه: چند پروژه را می‌توان پورتفولیو معماری گنجاند؟ باز هم احتمالاً، بسته به اینکه در مسیر اپلای معماری باشید یا نه، پاسخ‌های متفاوتی را از ما دریافت کرده‌اید. اما بگذارید که شما را با راز این مرحله از کار طراحی پورتفولیو آشنا کنیم.
در اصل، شما برای انتخاب تعداد نمونه کارهایتان کاملاً آزاد هستید. اگر دوست دارید، ده پروژه را در پورتفولیوی خود بگنجانید. اگر تمایل دارید، بیست پروژه! اما یک نکته را فراموش نکنید. نباید، نباید و نباید دامنه‌ی توجه بیننده (همان داور پورتفولیویتان) را از دست بدهید. کاری نکنید که بعد از تماشای چند پروژه، خسته شود و پورتفولیوی شما را به حال خود، در گوشه‌ای رها کند. کیفیت و کمیت همیشه با همدیگر رابطه‌ی مستقیم ندارند. گاهی تعداد بالای پروژه‌ها می‌تواند کیفیت کارتان را پایین نشان دهد. پس با نگرانی زیر لب نگویید: اگر تعداد پروژه‌هایم کم باشد، فکر می‌کنند کار بلد نیستم!
6. نسخه چاپی یا الکترونیکی؟
این روزها، بیشتر متقاضیان اپلای به دنبال نسخه‌های دیجیتالی و آنلاین هستند. یعنی داوطلبان ترجیح می‌دهند که یک پورتفولیو معماری PDF را در اختیار داشته باشند. عصر دیجیتال، عصر رونق و یکه‌تازی نسخه‌های آنلاین و PDF پورتفولیو معماری است. اما بهتر است، یک نسخه‌ی چاپی هم در دست داشته باشید. ممکن است کار از اپلای و اخذ پذیرش تحصیلی فراتر برود و شما بخواهید در یک مصاحبه شغلی حضوری، از نمونه‌کارهایتان پرده‌برداری کنید.
راستی، یک مساله را هیچ‌وقت نادیده نگیرید. از میان بازیگران عصر دیجیتال، پورتفولیو PDF بر نسخه‌های آنلاین ارجحیت و اولویت دارند. به خصوص اگر حجمشان زیر 10 مگ باشد.
7. وضوح تصاویر پورتفولیو خود را بالا نگه‌دارید
تصویری که روی صفحه نمایش گوشی یا تبلت شما عالی به نظر می‌رسد، می‌تواند به ثانیه‌‌ای دگرگون شود. البته اگر به مساله‌ی وضوح تصاویر به اندازه‌ی کافی دقت نکرده باشید. بی‌توجهی به رزولوشن تصاویر می‌تواند تمام زحمات شما برای ساخت پورتفولیو را به باد دهد. چون صفحه نمایش‌های بزرگ با شما رودربایستی ندارند و واقعیت کیفیت تصاویر را به بیننده‌ی خود نشان می‌دهند.
پس، برای جلوگیری از بروز هرگونه آبروریزی یا شکست غیرمنصفانه، بر روی وضوع تصاویر تمرکز کنید. آن‌ها را بالا نگه دارید. کنتراست مناسب را لحاظ کنید و از بی‌دلیل و بی‌اندازه بالا بردن سچوریشن، تا حد امکان پرهیز کنید. به خصوص اگر در حال ساخت پورتفولیو معماری طراحی داخلی یا پورتفولیو معماری برای رشته معماری منظر هستید! این توصیه‌ها را جدی بگیرید.
8. برای ساخت پورتفولیو موفق، همیشه به‌روز باشید
روندها، ترندها، تکنیک‌ها و تاکتیک‌های عصر دیجیتال، روز به روز و حتی ساعت به ساعت تغییر می‌کنند. بنابراین، لازم نیست که تجربه‌ی سه سال پیش‌تان را در مرکز توجه پروژه ساخت پورتفولیو قرار دهید. با این کار، اشتباه مهلکی به نام «قدیمی و از مد افتاده به نظر رسیدن» را مرتکب خواهید شد.
پس ما به شما توصیه می‌کنیم که هر چند وقت یکبار، دستی به سر و روی پورتفولیوی خود بکشید. بخش‌هایی از پروژه‌هایتان را به روز کنید. قسمت‌هایی از زبان طراحی‌اش را نیز آپدیت نمایید. همیشه یادتان بماند که تغییرات تکنولوژی هر چه قدر هم که سریع باشند، باید بتوانید پابه‌پاشان پیش بروید. این راز موفقیت طراحان پورتفولیو است.
9. انسجام را در پورتفولیو خود به نمایش بگذارید
فرض می‌کنیم که در مورد هدفتان فکر کردید، به‌روز شدید و تعداد پروژه‌هایتان را هم انتخاب کردید. پس از آن باید چه کنید؟ هیچ می‌دانید که در این مرحله، تازه کار اصلی‌تان آغاز می‌شود؟ باید بتوانید قطعات نهایی انتخاب شده برای ساخت پورتفولیوی خود را به انسجام برسانید. یعنی، تلاش کنید که مجموعه کارهای جانمایی شده در پورتفولیو، برندتان را بسازند.
البته، از یاد نبرید که این برند، باید هم موفقیت‌ها را شامل شود، هم کارهای گروهی را در بربگیرد و هم شکست‌هایتان را پوشش دهد. بگذارید به زبانی ساده‌تر با شما سخن بگوییم. پورتفولیو درست مثل خانواده‌ای متشکل از اعضای مختلف است. اعضای خانواده پورتفولیو، همان پروژه‌هایتان هستند. پس سعی کنید که آن‌ها را هم‌پیوند، مرتبط، منسجم و صمیمی با هم نشان دهید. از سوی دیگر، یادتان باشد که رمز موفقیت یک خانواده، صداقت و تلاش است! پس در مورد نقش خود در هیچکدام از پروژه‌ها، اغراق نکنید. به سلاح حقیقت مجهز شوید و بر روی پیروزی آن شرط ببندید. این مهم‌ترین درسی است که زندگی دیر یا زود به شما خواهد آموخت. پس نخواهید که برای یاد گرفتنش، بهایی سنگین بدهید!
10. بین پروژه‌ها ارتباطی منطقی برقرار کنید
برقراری ارتباط منطقی در بین پروژه‌های مختلف یک پورتفولیو، کاری سخت و پرجزئیات است. اما اگر بتوانید چنین ارتباطی را برقرار کنید، بخش مهمی از مسیر اپلای تحصیلی یا اپلای شغلی خود را خواهیدپیمود.
اگر بخواهیم ساده و مختصر، راه‌های برقراری ارتباط را بیان کنیم، باید به چند سرفصل کلی اشاره نماییم. یکی طراحی لوگو است. دیگری، ایجاد یک پالت رنگی مناسب و مرتبط با درون‌مایه کار (و هدفتان) است. از سوی دیگر، خطوط، زوایا نحوه‌ی جانمایی تصاویر هم می‌توانند از مهم‌ترین و طلایی‌ترین نکات طراحی و ساخت پورتفولیو های موفق باشند.
اما باید بدانید که مهارت برقراری ارتباط در بین اجزای مختلف یک پورتفولیو، به مرور زمان و براثر تجربه حاصل خواهد شد. پس دوباره به اولین جمله از شرح اولین نکته‌ی طلایی این مقاله بازمی‌گردیم. شتاب‌زده عمل نکنید. عجول نباشید و به تجربه‌ی طراحان پورتفولیو اعتماد کنید.
11. برای داشتن یک پورتفولیو موفق، عکس‌های اختصاصی بگیرید
حواستان باشد که عکس‌های اختصاصی و باکیفیت از زوایای مختلف یک پروژه، رمز موفقیت یک پورتفولیو به شمار می‌آید. پس به هیچ عنوان از معجزه‌ی عکس خوب، غافل نشوید. اما بگذارید به شما یک توصیه دوستانه بکنیم. حواستان باشد که اگر دوربین حرفه‌ای ندارید یا کیفیت دوربین گوشی‌تان پایین است، در دام سهل‌انگاری نیفتید. حتماً و حتماً برای عکاسی از پروژه‌هایتان، از یک عکاس حرفه‌ای کمک بگیرید.
شاید با خودتان بگویید: من که پول زیادی در دست و بالم نیست و نمی‌توانم از این خرج‌ها بکنم! اما این هم یک جور ساده‌انگاری مساله است! اگر خودتان را به سلاح تفکر طراحی مجهز کنید، خواهید توانست که عکس‌های با کیفیت پروژه‌ی دلخواهتان را با یک لوگوی جدید برای عکاس تاخت بزنید.
12. پورتفولیو را به یک سند جذاب و هیجان‌انگیز تبدیل کنید
در بند قبلی، به شما توصیه کردیم که برای عکاسی از پروژه‌هایتان روی مهارت‌های یک عکاس حرفه‌ای سرمایه‌گذاری کنید. حالا می‌خواهیم توصیه‌ی دیگری به شما بکنیم. آن هم اینکه، پورتفولیو را به یک فایل پی دی اف پر از عکس تبدیل نکنید. تلاش کنید همه چیز را هنرمندانه کنار هم بچینید و اصول زیبایی شناسی معاصر را در طراحی پورتفولیو رعایت کنید. اگر فکر می‌کنید که در این کار مهارت ندارید، می‌توانید از طراحان حرفه‌ای تر کمک و یا مشورت بگیرید.
13. اشکالی ندارد اگر پروژه‌های دانشجویی را در پورتفولیو بگنجانید
تصور نکنید که اگر یک پروژه را در دوران دانشجویی طراحی کرده‌اید، یا اگر در ازای یک پروژه، پولی دریافت نکرده‌اید، نباید آن را در پورتفولیو بگنجانید.
یک بار دیگر باید تاکید کنیم که پورتفولیو، صحنه‌ای برای نمایش تمامی مهارت‌ها، توانایی‌ها، جهان‌بینی و استعدادهای شماست. پس اگر بهترین نسخه از شما در یک پروژه دانشجویی یا داوطلبانه تجلی یافته است، اشکالی ندارد اگر آن را در پورتفولیو بگنجانید. یادتان نرود که گاهی اوقات پروژه‌های دانشجویی بستری بارور برای ایده‌های جدید و روش‌های پربازده هستند. پس از کنارشان به سادگی رد نشوید.
14. به فکر مقبولیت عام و جوان‌پسندی پورتفولیو باشید
سعی نکنید که پورتفولیو را براساس آموزه‌های سال‌های گذشته‌ی خود طراحی کنید. توصیه می‌کنیم که همیشه ذهن، قلم و نگاه‌تان را به روز و جوان پسند نگاه دارید. به عنوان نمونه، می‌توانید توضیحات هر کدام از پروژه‌های پورتفولیو را به شیوه‌ای مدرن و جذاب و اصطلاحاً امروزی‌پسند بنویسید.
در این مسیر، کافیست یک زبان درست انتخاب کنید. اول شخص یا سوم شخص بودن لحنتان را برگزینید. و در نهایت تلاش کنید که در چند جمله‌ی کوتاه، اطلاعاتی از کارفرما، مهارت‌های به کار گرفته شده در پروژه، زمان عرضه به بازار و… را ذکر کنید. همیشه هم حرکت با ترندهای روز بد نیست! فقط کافی است بدانید که یک ترند را چطور می‌توان به خدمت هویت و شخصیت کاری خود درآورید.
15. نتایج پروژه‌هایتان را از داور دریغ نکنید
یک کمپین بازاریابی طراحی کرده‌اید؟ عالیست. آن را در پورتفولیو بگنجانید! ما یادتان نرود که نتایج این کمپین را هم با داور پورتفولیو در میان بگذارید. علاوه بر این، میزان مشارکت واقعی و سایر همکاران‌تان را هم به سمع و نظر داوران برسانید. و فراموش نکنید که لازم نیست همیشه، همه‌ی کمپین‌های طراحی شده توسط شما (یا پروژه‌هایتان) به موفقیت صد در صدی برسند.
16. قدرت کلوزآپ در خدمت موفقیت پورتفولیو
فراموش نکنید که تماشای یک پروژه از نزدیک، فرق زیادی با دیدن عکس‌هایش دارد. پس تلاش کنید که عکس‌های جانمایی شده در پورتفولیو را مطابق با اصول و معیارها بچینید. می‌پرسید این اصول و معیارها چه هستند؟ باور کنید که هیچ پیچیدگی خاصی ندارند. فقط کافیست یک تصویر کلی از پروژه را در پورتفولیو بگنجانید. در کنار آن هم، از زوایایی که بتوانند بیشترین جزئیات را به مخاطب عرضه کنند، پرده‌برداری کنید.
پس، همیشه اول نمای کلی را به داور (یا مخاطب کارتان) نشان دهید. پس از شکل گرفتن تصویر ذهنی‌اش، فرصت خواهید یافت که در فضایی مناسب، جزئیات را به نمایش درآورید.
[yasr_overall_rating size=”large”]